Σταύρος Χατζόπουλος PhD

​

2024

​

Εισαγωγή

​

Σε όλες τις κατηγορίες των ΑΤΙΑ ο πλέον σημαντικός παράγοντας της παρατήρησης συνδέεται με τον ανθρώπινο μάρτυρα και την ψυχολογική του κατάσταση πριν από την καταγραφή του ανώμαλου φαινομένου. Παρά το γεγονός ότι αυτό το συμπέρασμα είναι προφανές, έχει παραμεληθεί από την πλειοψηφία των ερευνητών. Ο Vallée (1969) ήταν ένας από τους πρώτους αναλυτές του φαινομένου που αναγνώρισε τον μάρτυρα ως το κύριο κλειδί για την κατανόηση των πτυχών του φαινομένου.

Από τις κλασικές κατηγορίες παρατηρήσεων, οι επαφές τρίτου τύπου (CE3) φαίνεται να αντιπροσωπεύουν εκείνες τις περιπτώσεις όπου η πληθώρα των διαθέσιμων στοιχείων θα μπορούσε να συμβάλει σε μια πολύ καλύτερη κατανόηση του φαινομένου. Αλλά η ευρεία παρουσίαση των CE3 αναφορών από τον Jose Antonio Caravaca (2019, 2022, 2023) και η παρουσίαση της "Θεωρία της Παραμόρφωσης " (Distortion Theory), συνέτεινε στο να παρουσιαστούν κάποιες σοβαρές αμφιβολίες, για την χρησιμότητα της ευρείας στατιστικής ανάλυσης αυτών των περιπτώσεων.

 

​

1.2.Στοιχεία από την Θεωρία της Παραμόρφωσης του Caravaca

​

O Ισπανός ουφολόγος γράφει στο τελευταίο του βιβλίο “The External Agent” (2023):

Οι ερευνητές των ΑΤΙΑ μπορούν να μελετήσουν μόνο το "κατά την διάρκεια", καθώς το "πριν" και το "μετά" της προβολής, απλά δεν υπάρχουν. Και είναι εξαιτίας αυτού του "ψυχικού μηχανισμού" που, μέχρι σήμερα, δεν έχουμε καταφέρει να διατυπώσουμε πολλές στέρεες εικασίες για τα ATIA, αφού η δράση τους είναι αυθόρμητη, όχι προσχεδιασμένη και στην πραγματικότητα ενορχηστρωμένη, όχι από το ίδιο το φαινόμενο, αλλά από την "δημιουργικότητα" του κάθε μάρτυρα που αλληλοεπιδρά με τον εξωτερικό παράγοντα. Τα πάντα "δημιουργούνται", "διαχειρίζονται" και "προβάλλονται" την στιγμή της σύνδεσης του ανθρώπινου μάρτυρα με αυτόν τον άγνωστο εξωτερικό παράγοντά, συμπεριλαμβανομένης της αισθητικής των υποτιθέμενων εξωγήινων μέχρι την συμπεριφορά και τις ενέργειές τους. Σε κάθε ουφολογικό επεισόδιο γινόμαστε μάρτυρες μιας νέας σκηνοθεσίας της έννοιας της "εξωγήινης επαφής", αλλά υπό την ιδιαίτερη "οπτική" και "αποκωδικοποίηση" του κάθε μάρτυρα, ο οποίος τροποποιεί σε μεγάλο βαθμό τον εσωτερικό σκελετό που ορίζει αυτό το παράδειγμα (π.χ. πώς είναι φτιαγμένο το διαστημόπλοιο και οι επιβάτες του). Tο φαινόμενο φαίνεται να αντλεί δεδομένα που σχετίζονται όχι μόνο με την Ουφολογία ή τα διαστημικά ταξίδια, αλλά σχεδόν με οποιοδήποτε περιεχόμενο μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί, από αυτή την δημιουργική διαδικασία. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ουφολόγοι “διασκεδάζουν” προσπαθώντας να δημιουργήσουν εικασίες σχετικά με μια ασταθή ψυχοδιαστατική διαδικασία, η οποία πιθανώς ούτε περιλαμβάνει ούτε ανταποκρίνεται στην εγγενή φύση του φαινομένου, αλλά είναι ο καρπός μιας προσωπικής φαντασίωσης”.

 

​

1.3.Η υπόθεση της Ιδεογραφικής Τράπεζας δεδομένων η του συλλογικού ασυνειδήτου

​

Ο Γάλλος κοινωνιολόγος Bernard Méheust στο βιβλίο του “Science Fiction et soucoupes Volantes ” (1978), ανέφερε κάποιες πολύ περίεργες συμπτώσεις μεταξύ διηγημάτων Γαλλικής επιστημονικής φαντασίας (ΕΦ) στις αρχές του 20ου αιώνα και διαφόρων περιστατικών CE3. Το γενικότερο μοτίβο ήτανε ότι τα ουφολογικά περιστατικά είχανε περιγράφει κατά κάποιο τρόπο πολλά χρόνια πριν στις ιστορίες ΕΦ, αν και οι μάρτυρες δεν είχανε συνειδητή γνώση αυτών των διηγημάτων. Βέβαια θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι συμπτώσεις ήτανε όντως εντυπωσιακές, αλλά όχι στατιστικά αποδεδειγμένες.

Ο Hilary Evans στο βιβλίο του Visions, Apparitions, Alien Visitors: A Comparative study of the Entity Enigma προτείνει την ιδέα ενός συλλογικού ασυνείδητου, σαν την παράγουσα δύναμη αυτών των οπτικών συνειρμών. Θεωρητικά κάθε άτομο θα μπορούσε να έχει πρόσβαση σε αυτές τις πληροφορίες (κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις), οι οποίες θα μπορούσαν να διοχετευθούν διακριτικά, είτε επιβαλλόμενες από το ίδιον τον μάρτυρα (έστω και ασυνείδητα), είτε κάτω από την θέληση του “αγνώστου εξωτερικού παράγοντα”, σύμφωνα με την υπόθεση του Caravaca. Το βασικό πρόβλημα της θεωρίας του Evans είναι το πώς μπορεί να γίνεται η επιλογή συγκεκριμένων πληροφοριών μέσα από μια άπειρη Τράπεζα δεδομένων. Ενώ αντιθέτως, είναι πλήρως κατανοητό, ότι όταν ο ανθρώπινος νους βρίσκεται μπροστά σε δεδομένα που δεν αναγνωρίζει, χρησιμοποιεί “γνώριμα” στοιχεία για να ερμηνεύσει το τι αντιλαμβάνεται, παραμορφώνοντας πιθανόν τις πληροφορίες που συλλέγονται από τις ανθρώπινες αισθήσεις (πιο πολλά σχόλια για αυτό το σημείο στην ενότητα για τα μικροκύματα

​

 

1.4.Το μοντέλο της εικονικής εμπειρίας (Virtual Experience Model) του Joseph Burkes

​

Τα υψηλά νούμερα των αναφορών CE3 έχουνε απασχολήσει τους ουφολόγους εδώ και πολλά χρόνια, αρχίζοντας από τον Vallée (1968, 1990). Ως εκ τούτου, η θεωρία των “σκηνοθετημένων περιστατικών ATIA” (staged UFO events) έχει γίνει αρκετά δημοφιλής. Αυτή η θεωρία προτείνει ότι τα περιστατικά CE3 είναι φανταστικά, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και με κάποιο τεχνολογικό τρόπο το σκηνοθετημένο έργο επαφής έχει μεταδοθεί στον μάρτυρα.

Το 2019 ένας Αμερικανός ουφόλογος ο Joseph Burkes ανέπτυξε την θεωρία/ μοντέλο της εικονικής εμπειρίας (Virtual Experience Model). O Burkes προτείνει ότι ο μάρτυρας αντιλαμβάνεται και αλληλοεπιδρά με κάποιο προβεβλημένο ολόγραμμα, που σίγουρα μπορεί να εξηγήσει το γιατί δεν υπάρχουνε πάντοτε απτά στοιχεία στις επαφές τρίτου τύπου. Πιστεύει ότι αυτού του είδους η τεχνολογική ψευδαίσθηση χρησιμοποιείται επίτηδες για κάποιους συγκεκριμένους λόγους.

​

 

1.5.Επέκταση της υπόθεσης της ψευδαίσθησης στις περιπτώσεις CE4

​

Όπως αναφέρθηκε στις προηγούμενες ενότητες οι περιπτώσεις CE3 παρουσιάζουν μια μοναδικότητα. Τα στοιχεία της επαφής (τα χαρακτηριστικά του σκάφους, των πιλότων του, των στοιχείων επικοινωνίας με τον μάρτυρα κ.λπ.) ΔΕΝ επαναλαμβάνονται. Είναι μοναδικές εμπειρίες ενός μάρτυρα που αλληλοεπιδρά με ένα άγνωστο φαινόμενο.

Αντίθετα με τις περιπτώσεις CE3, οι περιπτώσεις CE4 (απαγωγές) έχουνε ΠΟΛΛΑ κοινά μοτίβα. Ο μάρτυρας απαγάγεται από το κρεβάτι του, συνήθως από γκρίζους εξωγήινους, εκτίθεται σε μια σειρά περίεργων ιατρικών εξετάσεων, του τοποθετούνται διάφορα εμφυτεύματα και τελικά ξαναγυρίζει στο κρεβάτι του. Όλες αυτές οι πληροφορίες γίνονται γνωστές μέσα από ύπνωση του μάρτυρα.

Από μια σύγκριση αυτών των δυο κατηγοριών μπορεί να ειπωθεί ότι το φαινόμενο πίσω από τις επαφές τρίτου τύπου ΔΕΝ είναι το ίδιο με αυτό που προκαλεί τις επαφές πέμπτου τύπου. Βέβαια η παραλληλότητα των λεπτομερειών στις αναφορές CE4 μπορεί να υποδηλώνει και μια γήινη παρουσία στο όλο θέμα. Η παραπληροφόρηση στο χώρο των CE4 δεν χρειάζεται να είναι εσκεμμένη, αλλά είναι πολύ εύκολο να κατευθύνεται από συγκεκριμένα επαναλαμβανόμενα σενάρια. Βέβαια κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την δουλειά συγκεκριμένων ερευνητών όπως του Αμερικανού ψυχίατρου John Mack (1994, 1999) που ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τις περιπτώσεις CE4. Σε αντίθεση με την δουλειά του Mack υπάρχουν διάφορα στοιχεία στην διεθνή βιβλιογραφία, που δημιουργούν πολλά ερωτηματικά για τις περιπτώσεις CE5. Ο ψυχολόγος Andrew Lawson (1977) υπνώτισε 16 νορμάλ εθελοντές και τους είπε να φανταστούν μια εξωγήινη συνάντηση στην οποία βλέπουν ένα ΑΤΙΑ, επιβιβάζονται στο σκάφος, υποβάλλονται σε φυσική εξέταση, λαμβάνουν ένα μήνυμα από τους εξωγήινους κ.λπ. O Lawson κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι υπνωτιστικά προτεινόμενες αναφορές δεν ήταν, στην πραγματικότητα, ουσιαστικά διαφορετικές, από τις αναφορές από CE4 περιπτώσεις.

Αυτά τα στοιχεία (και άλλα που αναφέρονται στο άρθρο του Vortex) υποδεικνύουν την δυνατότητα αναπαραγωγής φανταστικών γεγονότων κάτω από ορισμένες συνθήκες, όπου το ανθρώπινο μυαλό δέχεται συγκεκριμένες “εντολές”. Tο γεγονός βέβαια ότι νορμάλ άτομα μπορούν και αναπαράγουν αναμνήσεις για “απαγωγές και περίεργες ιατρικές εξετάσεις” σημαίνει ότι το εναρκτήριο ερέθισμα, που αντιλαμβάνονται οι μάρτυρες των CE4, μπορεί να είναι ένας οποιασδήποτε πολιτιστικός και κοινωνικός παράγοντας.

​

 

1.6.Πώς οι ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες μπορούν να δημιουργήσουν ακουστικές και οπτικές ψευδαισθήσεις.

​

Σε ένα κεφάλαιο που έγραψε ο Michael Persinger στο βιβλίο "UFOs and Abductions" που επιμελήθηκε ο David M. Jacobs", με τον τίτλο “The UFO Experience: A Normal Correlate of Human Brain Function”, ο συγγραφέας αναφέρει: Όλες οι εμπειρίες σας δημιουργούνται μέσα στον εγκέφαλό σας. Κατά συνέπεια, κάθε υπογραμμισμένο ερέθισμα που μπορεί να προκαλέσει συγκεκριμένα μοτίβα δραστηριότητας μέσα σε ομάδες εγκεφαλικών κυττάρων μπορεί να δημιουργήσει εμπειρίες που είναι εξίσου πραγματικές και τόσο συναρπαστικές όσο και τα πραγματικά γεγονότα”.

Αυτό που προτείνει ο Persinger είναι ότι οι παρατηρήσεις κάποιων φαινομένων μπορεί να είναι εκπληκτικά υποκειμενικές. Και αυτό, όχι για τον λόγο ότι ο ανθρώπινος παρατηρητής έχει κάποια αισθητηριακά προβλήματα, αλλά για τον λόγο ότι οι αισθήσεις της ακοής και της όρασης μπορεί να διακυβευτούν, μέσα από την παρουσία συγκεκριμένων ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών. Μια τέτοιου είδους ακτινοβολία είναι τα μικροκύματα που μπορούν να διαφοροποιήσουν η να βλάψουν τις ανθρώπινες βιολογικές λειτουργίες. Αυτού του είδους η ακτινοβολία έχει ένα μεγάλο “πληροφορικό πλεονέκτημα”. Επειδή χαρακτηρίζεται από πολύ μικρά μήκη κύματος είναι πολύ εστιασμένη και μπορεί να μεταδώσει πληροφορίες με πολύ μικρές απώλειες σήματος.

Τα τελευταία επτά χρόνια το ερευνητικό γκρουπ του Dr. Stefano Panzeri (Neural Computational Laboratory, University of Trento, Italy) μελετά την μεταφορά οπτικών πληροφοριών στο ανθρώπινο οπτικό νεύρο, μέσω μικροκυμάτων. Αν και η τεχνολογία αυτή είναι ακόμα σε εμβρυϊκό στάδιο, ο Dr. Panzeri είναι πεπεισμένος ότι σε κάποιο πολύ κοντινό μέλλον θα είναι δυνατόν να μεταφέρεται στο ανθρώπινο οπτικό νεύρο μια σειρά πληροφοριών που θα μπορούν να δημιουργήσουν στον χρήστη μια “οπτική πλασματική πραγματικότητα”. Αυτή η πλασματική πραγματικότητα είναι στην ουσία μια οπτική ψευδαίσθηση. Σε αυτό το πλαίσιο, ο παρατηρητής μπορεί να βλέπει κάτι το οποίο υπάρχει μόνο για εκείνον και όχι για άλλα κοντινά βρισκόμενα άτομα. Να σημειωθεί ότι η oυφολογική βιβλιογραφία βρίθει από τέτοιου είδους περιπτώσεις.

Μια άλλη εφαρμογή ηλεκτρομαγνητικής ακτινολογίας, με επιπτώσεις πάνω στον ανθρώπινο εγκέφαλο είναι το φαινόμενο Ganzflicker. Τo εφέ μπορεί να επιτευχθεί με το άναμμα και το σβήσιμο μιας φωτεινής πηγής ή με την εναλλαγή φωτεινών χρωμάτων σε ένα γρήγορο, ρυθμικό μοτίβο (όπως ένα στροβοσκόπιο). Αυτό μπορεί να δημιουργήσει μια άμεση ψυχεδελική εμπειρία. Το Ganzflicker προκαλεί εντυπωσιακά οπτικά φαινόμενα. Οι άνθρωποι μπορούν να δουν γεωμετρικά σχήματα και απατηλά χρώματα, αλλά μερικές φορές και πολύπλοκα αντικείμενα, όπως ζώα και πρόσωπα  και όλα αυτά χωρίς χημικά διεγερτικά. Μερικές φορές το Ganzflicker μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε τροποποιημένες καταστάσεις συνείδησης (όπως η απώλεια της αίσθησης του χρόνου ή του χώρου) και συναισθήματα (που κυμαίνονται από φόβο έως ευφορία). Στην Ουφολογικη βιβλιογραφία οι παρατηρήσεις δισκοειδών αντικειμένων με διάφορα χρωματιστά φώτα, που ξαφνικά αρχίζουν να περιστρέφονται είναι πάρα πολλές. Πολύ πιθανόν με αυτή την τεχνική ο παρατηρητής να προετοιμάζεται για την αποδοχή συγκεκριμένων οπτικών και ακουστικών ψευδαισθήσεων.

 

​

1.7.Τελικές Σκέψεις

​

Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην τελευταία ενότητα υποδηλώνουν ότι ο ανθρώπινος παρατηρητής μπορεί να “ξεγελαστεί” εύκολα, μέσα από μια σειρά ακουστικών και οπτικών ψευδών ερεθισμάτων και να πειστεί ότι αυτό που παρατήρησε (περιπτώσεις CE3 &CE4 ) είναι όντως κάτι υπαρκτό. Ακόμα και αν δεχτούμε ότι ο μάρτυρας μπορεί να χειραγωγείται μέσω κάποιας τεχνολογίας (από γήινους η μη παράγοντες), παραμένουν πολλά ερωτηματικά σχετικά με την πολυπληθή ποικιλία στα σκηνικά και μαρτυρίες

των περιπτώσεων CE3. Τι μπορεί να είναι τόσο άγνωστο ώστε η κάθε παρατήρηση του να είναι μια μοναδική εμπειρία ;

​

Το Κεφάλαιο 3 βασίστηκε σε άρθρο του κ. Χατζόπουλου που παρουσιάστηκε στο Vortex 5, 2024, εκδόσεις Locus-7 & Άλλωστε.

​

​

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

​

O Σταύρος Χατζόπουλος γεννήθηκε το 1957 στην Αθήνα. Είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ferrara (Dept. of Neurosciences) στην Ιταλία. Έχει υπόβαθρο στην Ηλεκτρονική και Βιοϊατρική μηχανολογία, με έμφαση στην Επιστήμη της Ακοής (Hearing Science) και την ιατρική Ακοολογία (Audiology). Το ενδιαφέρον του για το φαινόμενο των ΑΤΙΑ ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’70 μετά την συνάντησή με τον Γιώργο Μπαλάνο και τον Όμηρο Καρατζά. Το 1975 έγινε ιδρυτικό μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Ερευνητών Αγνώστων φαινομένων (ΠEEAΦ). Από τις αρχές της δεκαετίας του ’80, ακολουθώντας τα ερευνητικά δεδομένα του Jacques Vallée, έχει αναπτύξει ένα μοντέλο παραφυσικής προσέγγισης του φαινομένου ATIA. 

Είναι ενεργό μέλος του Ιταλικού Κέντρου Ουφολογικών Ερευνών (Centro Italiano Studi Ufologici -CISU), των Ευρωπαϊκών ομάδων EuroUfo.net και UAPcheck, του Αμερικανικού γκρουπ Society of UAP Studies (SUAPS) και της Ελληνικής ομάδας GRUFON - ΕρΕΝΖω. Ο δρ Χατζόπουλος επικοινωνεί στη διεύθυνση sdh1@unife.it 

​

​

​