Εισαγωγή στο βιβλίο του “Scrutate i Cieli”, 2010 (Torino)

​

​

Η αξιόπιστη ανακατασκευή και ανάλυση ιστορικών εγγράφων είναι ένα από τα πρωταρχικά καθήκοντα της ορθολογιστικής ουφολογίας. Η ουφολογία χωρίς ιστορική μνήμη, χωρίς έγγραφα, χωρίς πραγματικά αρχεία και μελετητές που ειδικεύονται στον τομέα αυτό είναι σαν ένα δέντρο χωρίς ρίζες. Ένας από τους λόγους για τους οποίους η ουφολογία αναγκάζεται τόσο συχνά να υποκύψει, αφενός, στην πρώτη ριπή του αισθησιασμού, των παράξενων συζητήσεων και του φονταμενταλισμού και, αφετέρου, στον χυδαίο και αόριστο σκεπτικισμό, διακινδυνεύοντας έτσι πάντα να πέσει χωρίς να αφήσει ίχνος στο έδαφος, έγκειται στο γεγονός ότι εξακολουθεί να στερείται αυστηρής ιστορικής συνείδησης. 

 

Είναι σαν η ουφολογία να παρουσίαζε αναπόφευκτα δύο γραμμές έρευνας, και οι δύο απαραίτητες και καθόλου διαχωρίσιμες: την κάθετη διάσταση και την οριζόντια διάσταση. Στη δεύτερη περίπτωση, η ουφολογική έρευνα δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα ούτε για το παρελθόν ούτε για το μέλλον: λειτουργεί στη διάσταση του παρόντος και των σύγχρονων γεγονότων. Είναι μια διάσταση εκτεταμένη στο χώρο αλλά περιορισμένη στο χρόνο, ιδιαίτερα στις συνεχώς συσσωρευόμενες νέες και μη επαναλαμβανόμενες περιπτώσεις, σε γεγονότα κάθε είδους, στο σχόλιο και την αξιολόγησή τους και, πάνω απ' όλα, στην έρευνα των παρατηρήσεων στο πεδίο. Είναι, στην πραγματικότητα, η διάσταση που επικρατεί στα ενδιαφέροντα και τις δράσεις των φορέων όλων των προσανατολισμών και χωρών, σίγουρα ευνοούμενη έμμεσα από μια γενική τάση της κοινωνίας μας να ξεχνά ή να ερμηνεύει τα γεγονότα, ακόμη και αυτά που είναι μακρινά στο χρόνο, με έναν ιδιαίτερα ιδεολογικό τρόπο. 

 

Ωστόσο, η λογική δομή που θέτει η ορθολογική ουφολογία σημαίνει ότι είναι αδύνατο να αγνοηθεί ένας άλλος σκοπός, από τον οποίο συλλέγει την κληρονομιά του παρελθόντος και προβάλλει στο μέλλον τη ζωή των οργανώσεων στις οποίες συχνά δραστηριοποιούνται οι ενθουσιώδες. Αυτή τη φορά, δεν ενεργεί μόνο στη διάσταση της χωρικής επέκτασης, αλλά πιο επιτακτικά σε εκείνη της χρονικής διάρκειας. Και δεδομένου ότι η ουφολογία, για καλό ή για κακό, μετά από περισσότερα από πενήντα χρόνια ύπαρξης, αρχίζει πραγματικά να έχει τη δική της ιστορία, οι οργανώσεις που συγκεντρώνουν μελετητές θα πρέπει να φροντίζουν να διαφυλάσσουν σχολαστικά υλικό τόσο ευμετάβλητο όσο αυτό που αφορά το θέμα που μας ενδιαφέρει, προκειμένου να εξασφαλίσουν την απόλαυσή του από τις μελλοντικές γενιές. 

 

Υπάρχουν επομένως δύο κύριες κατηγορίες δραστηριοτήτων στις οποίες πρέπει να επικεντρωθούν οι ουφολόγοι που ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την κάθετη διάσταση της επιστήμης: αφενός, να βρουν, να ταξινομήσουν, να διατηρήσουν σε καλή κατάσταση και να διαθέσουν στους συναδέλφους τους τις ιστοριογραφικές πηγές και, αφετέρου, να σώσουν τις εκδόσεις και άλλα νέα έγγραφα από την πλήρη διάσπαση, ώστε να μπορούν να γίνουν μέρος της βιβλιογραφικής και τεκμηριωτικής κληρονομιάς ως οι πιο πρόσφατες στρωματοποιήσεις και ιζηματοποιήσεις.

​

Κατά τη γνώμη μου, ένα από τα λάθη στην προοπτική που έχουν κάνει οι ουφολόγοι που ενδιαφέρονται για την ανακατασκευή των πρώτων χρόνων της φαινομενολογίας ήταν να υπερεκτιμούν και να δίνουν υπερβολική έμφαση στις απόψεις, τις ενέργειες και τα γραπτά

εκείνων που, σε εκείνη την πρώιμη φάση, έτειναν προς «εξωτικές» υποθέσεις σχετικά με τη φύση των γεγονότων, πρώτα και κύρια, φυσικά, την «διαπλανητική θέση», όπως ονομαζόταν τότε.

​

Ας είμαστε σαφείς: αυτό δεν έχει σε καμία περίπτωση ως στόχο να αρνηθεί τον ρόλο –συχνά κεντρικό για μελλοντικές εξελίξεις– που διαδραμάτισαν αυτά τα άτομα, ούτε να επιτεθεί με οποιονδήποτε τρόπο στον χαρακτήρα τους, αλλά μάλλον να τονίσει ότι για μια καλύτερη κατανόηση των γεγονότων εκείνων των ετών, είναι απαραίτητο να επανατοποθετηθούν τα γεγονότα στο πλαίσιο τους. Από αυτή την προσπάθεια, την οποία ο συγγραφέας προσπάθησε να πραγματοποιήσει για τις αποφασιστικές εξελίξεις που έλαβαν χώρα σε διάφορες χώρες κατά τη διάρκεια του 1950, προκύπτει μια πολύ πιο σύνθετη εικόνα από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως, στην οποία - αφού δόθηκε πίστωση στην ιδέα ότι πίσω από τους ιπτάμενους δίσκους υπήρχαν αντικειμενικά νέες εκδηλώσεις και όχι απλώς φάρσες, παρεξηγήσεις ή παραποιήσεις - η επικρατούσα θεωρία ότι αυτά θα μπορούσαν να είναι αεροσκάφη ασυνήθιστου σχεδιασμού και ανώτερης απόδοσης επιβεβαιώθηκε όχι μόνο από την ανάλυση της κοινής γνώμης, αλλά και από τη στάση του αμερικανικού στρατού που τότε ασχολούνταν με τη μελέτη των φαινομένων, των επιστημόνων και των πολιτικών αρχών. 

 

Αυτή η περίσταση δείχνει ότι ένα άλλο λάθος που συχνά γινόταν ήταν να αγνοείται η σε βάθος γνώση του διεθνούς πολιτικού κλίματος του Ψυχρού Πολέμου, των αεροναυτικών τεχνολογιών της εποχής, των στρατιωτικών και επιστημονικών δομών, του συστήματος των μέσων μαζικής ενημέρωσης κ.λπ. 

 

Αυτό καθιστά ευκολότερο να κατανοήσουμε γιατί, το φθινόπωρο του 1947, ο αμερικανικός στρατός έδωσε προσοχή στην πιθανότητα οι ιπτάμενοι δίσκοι να ήταν εξελίξεις κυκλικών αεροσκαφών που σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν στη Γερμανία μεταξύ 1932 και 1945

από τους αδελφούς Reimar και Walter Horten, οι οποίοι αργότερα έγιναν αξιωματικοί της Luftwaffe. Αυτή η ανησυχία αποδεικνύεται τώρα από πολυάριθμα και εκτενή έγγραφα που βρέθηκαν στα αρχεία της γερμανικής πολεμικής αεροπορίας. Ομοίως, και πάλι ως

παράδειγμα, το επεισόδιο των θεάσεων μυστηριωδών «φαντασμάτων πυραύλων» (που σίγουρα δεν έκαναν τον Τύπο και τις στρατιωτικές υπηρεσίες πληροφοριών να σκεφτούν «Αρειανό», αλλά πολύ πιο συγκεκριμένες εναλλακτικές λύσεις) σε πολλές τοποθεσίες στην

Ελλάδα την 1η Σεπτεμβρίου 1946, παίρνει μια διαφορετική διάσταση όταν λάβουμε υπόψη ότι την ίδια μέρα, σε ένα κλίμα μεγάλης έντασης, πραγματοποιήθηκε το θεσμικό δημοψήφισμα στην ελληνική χερσόνησο, το οποίο είδε τη μοναρχία να νικά και ήταν το γεγονός που οδήγησε τη χώρα μέσα σε λίγους μήνες σε εμφύλιο πόλεμο μεταξύ των φιλοκομμουνιστικών ανταρτικών ομάδων και της κυβέρνησης, η οποία σύντομα υποστηρίχθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες. 

 

Η απομόνωση επεισοδίων αυτού του είδους από το πλούσιο, σύνθετο και ενδιαφέρον πλαίσιο τους σημαίνει καταδίκη σε άσκοπες συζητήσεις με ελάχιστη επιστημονική αξία, ενώ αυτό που θα θέλαμε να δούμε είναι η κατασκευή μιας αυστηρής ιστοριογραφίας της ουφολογίας βασισμένης σε γενικές πηγές ακαδημαϊκού επιπέδου.

​

Το έργο αυτό τεκμηριώνει – τουλάχιστον στο μέτρο που το επιτρέπουν οι περιορισμένοι πόροι που διαθέτει η ιστοριογραφία της ουφολογίας – πώς το 1950, για πρώτη φορά από την αρχή του φαινομένου, πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο επηρεάστηκαν από περισσότερο ή λιγότερο μαζικές κυμάτων υποτιθέμενων θεάσεων UFO. 

 

Εκτός από την προφανή ανακάλυψη ενός κοινωνικού φαινομένου, του οποίου την έκταση κανείς δεν είχε υποψιαστεί, αυτό που προκύπτει –και αυτή είναι μια από τις κύριες ιστοριογραφικές θέσεις του συγγραφέα– είναι ότι, από ορισμένες απόψεις, όπως το καλοκαίρι του 1946 η κολοσσιαία εκδήλωση των «φαντασμάτων πυραύλων» σηματοδότησε την πραγματική αρχή της σύγχρονης εποχής της ουφολογίας, έτσι και τα γεγονότα του 1950 χαρακτηρίστηκαν από την παγκόσμια συνειδητοποίηση της έκτασης του φαινομένου των «ιπτάμενων δίσκων» και από μια σειρά θεάσεων εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες, παρά τις πρόσφατες προσπάθειες τεκμηρίωσης από μελετητές που συγκεντρώθηκαν γύρω από τον Αμερικανό Jan L. Aldrich και το «Project 1947» του, δεν μπορούν να συγκριθούν με όσα συνέβησαν το καλοκαίρι του ΄47, δηλαδή κατά τη διάρκεια του πρώτου μεγάλου κύματος ιπτάμενων δίσκων στις Ηνωμένες Πολιτείες. 

 

Το 1950, θεάσεις που επηρέασαν πολλά μέρη του κόσμου, ιδιαίτερα τις λατινικές ευρωπαϊκές χώρες και τη Νότια Αμερική, προκλήθηκαν από ένα παρόμοιο κύμα που έπληξε τις Ηνωμένες Πολιτείες μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου, με κορύφωση τον πρώτο μήνα. Αλλά αυτή τη φορά, χάρη στον αποφασιστικό ρόλο ορισμένων ισχυρών ιδεών και των μέσων μαζικής ενημέρωσης, διέσχισε τα σύνορα της Βόρειας Αμερικής όπως ποτέ πριν, αποκτώντας για πρώτη φορά δική του ζωή και δυναμική. Αυτά τα γεγονότα σηματοδότησαν έτσι την αρχή της παγκοσμιοποίησης του φαινομένου των ιπτάμενων δίσκων. 

 

Ωστόσο, τα γεγονότα στις Ηνωμένες Πολιτείες θα παραμείνουν στο παρασκήνιο σε αυτό το έργο, εκτός από τις περιπτώσεις όπου αφορούν πτυχές που είναι ελάχιστα γνωστές ακόμη και στους μελετητές ή περιστάσεις ιδιαίτερης σημασίας που χρησιμεύουν για να διευκρινίσουν την ιταλική και διεθνή εικόνα της χρονιάς. Αυτό οφείλεται τόσο σε λόγους οικονομίας όσο και στο γεγονός ότι αυτά τα γεγονότα έχουν ήδη ανακατασκευαστεί με σημαντικό τρόπο. Τουλάχιστον εν μέρει (η τεκμηρίωση έχει αυξηθεί σημαντικά από τη δημοσίευση αυτών των έργων), πηγές που αφορούν τις ΗΠΑ υπάρχουν στους τρεις τόμους του ιστορικού της ουφολογίας Loren E. Gross, ο οποίος αφιέρωσε ένα κεφάλαιο σε εκείνη τη χρονιά στη μνημειώδη σειρά του «UFOs: A History».

​

Εάν είναι δυνατόν, και εάν προκύψουν άλλα σημαντικά στοιχεία, δεν θα διστάσω να δημοσιεύσω μια δεύτερη και βελτιωμένη έκδοση αυτού του έργου. Συγκεκριμένα, ελπίζω να λάβω διευκρινίσεις και περαιτέρω πληροφορίες από τους ξένους συναδέλφους μου σχετικά

με το 1950 στις χώρες τους: ένας τομέας στον οποίο σίγουρα έχουμε ακόμα πολλά να μάθουμε. Οι εξελίξεις θα συνοψιστούν σε κάθε περίπτωση στις σελίδες των εκδόσεων του «Ιταλικού Κέντρου Μελετών UFO» μαζί με τη συνέχιση των προσπαθειών σχετικά με την Επιχείρηση Origins.

​

Αφιερώνω αυτό το έργο στη Λουκία, της οποίας η ανεκτικότητα απέναντι σε έναν άνδρα

τόσο παθιασμένο με την ουφολογία είναι ένας από τους (πολλούς) λόγους που την κάνουν

ενδιαφέρουσα στα μάτια μου.

​

​

​